Avrupa Konseyi ⇒ Denetim Usulleri ⇒ Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Eylem Uzman Grubu

Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) birbiriyle ilişki içinde olan iki ayrı yapı tarafından izlenmektedir: 

• GREVIO kısaltmasıyla bilinen ve bağımsız uzmanlardan oluşan yapı olan Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Eylem Uzman Grubu
• Taraflar Komitesi olarak adlandırılan ve İstanbul Sözleşmesi’ne Taraf Devletlerin temsilcilerinden oluşan siyasi yapı. 

GREVIO ilk aşamada 10 üyeden oluşmaktadır, ancak 25. Taraf Devlet onayının ardından üye sayısı 15’e çıkarılacaktır. GREVIO’nun görevi Sözleşme’nin Taraf Devletler tarafından nasıl uygulandığını izlemektir. GREVIO gerekli gördüğünde, Sözleşme’nin kavramları veya temaları üzerine genel tavsiyeler kabul edebilir. Taraflar Komitesi ise GREVIO’nun raporlarının ve sonuç gözlemlerinin takibini yapar ve ilgili Taraf Devletlere tavsiyelerde bulunur. Ayrıca GREVIO üyelerinin seçiminden sorumludur.

İstanbul Sözleşmesi her bir Taraf Devletin hazırlayacağı bir temel raporun değerlendirilmesiyle başlar ve dönemsel olarak bu değerlendirme tekrarlanır. Taraf Devletler, GREVIO'nun hazırladığı soru formu veya diğer bilgi isteklerine yönelik olarak raporunu hazırlar. GREVIO bu rapordaki bilgileri, diğer ilintili Avrupa Konseyi kurumları ve Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi gibi diğer uluslararası sözleşmeler çerçevesinde kurulan yapılar ve sivil toplum kuruluşları tarafından sunulan bilgileri de dikkate alarak değerlendirir. Sunulan bilgileri yeterli bulmazsa GREVIO ülke ziyaretleri de düzenleyebilir. Yetkili kurumlarla diyalog sürecini takiben sonuç raporunu kabul eder ve ilgili Taraf Devlete ve Taraflar Komitesi’ne raporu iletir.

Sözleşme’nin izlenmesinin bir diğer yöntemi ise, Sözleşme kapsamında yer alan herhangi bir şiddet eyleminin söz konusu ülkede ciddi, yaygın ve süreklilik arz eden bir örüntü arz ettiğine ve bunun önlenmesi için adım atılması gerektiğine dair güvenilir verinin GREVIO’ya ulaştığı durumlarda başlatılabilecek özel ve acil bir soruşturma yöntemidir. Böyle bir durumda GREVIO Taraf Devlet’in özel bir rapor sunmasını talep edebilir. Kendisine ulaşan bilgiyi göz önünde bulundurarak bir veya daha fazla GREVIO üyesini soruşturma yürüterek rapor hazırlamakla görevlendirebilir. Taraf Devlet’in onayıyla bu soruşturma süreci bir ülke ziyaretini de kapsayabilir. GREVIO tarafından incelendikten sonra bulgular ilgili Taraf Devlete ve gerekli görülürse Taraflar Komitesi ile Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne yorum ve tavsiyelerle birlikte iletilir.

İstanbul Sözleşmesi’nin izlenmesine dair önemli bir yenilik ise Taraf Devletlerin izleme sürecine kendi ulusal parlamentolarını da katma ve GREVIO raporlarını parlamentoya sunma yükümlülüğüdür. Benzer şekilde Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi de belirli aralıklarda Sözleşme’nin uygulanması konusunda bir değerlendirme yapmaya davet edilmektedir. 

GREVIO’nun ilk on üyesi Taraflar Komitesi’nin 4 Mayıs 2015 tarihindeki ilk toplantısında belirlenmiştir. Türkiye’den Feride Acar’ın başkanlığını yürüttüğü GREVIO’nun diğer üyeleri şöyledir: Rosa Logar (Avusturya), Marceline Naudi (Malta), Biljana Brankovic (Sırbistan), Françoise Brie (Fransa), Gemma Gallego (İspanya), Simona Lanzoni (İtalya), Helena Leitao (Portekiz), Iris Luarasi (Arnavutluk), Vesna Ratkovic (Karadağ).

Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Eylem Uzman Grubu (GREVIO) Türkiye raporları:

• GREVIO Türkiye Değerlendirme Raporu, GREVIO/Inf(2018)6, 15 Ekim 2018

GREVIO Türkiye Raporu (İngilizce) (Türkçe gayriresmi çeviri) 

Raporla İlgili Türkiye'nin Nihai Görüşü (İngilizce) (Türkçe) 

Raporun Yönetici Özeti (Türkçe)